Nerwica a neurotyzm. Kim jest neurotyk?

„Ja chyba mam nerwicę!” - ile razy każdy z nas użył takiego sformułowania w stosunku do samego siebie czy kogoś innego. Jak się okazuje… zupełnie bezpodstawnie. Nerwica to zaburzenie lękowe, którego osiowym objawem jest właśnie lęk. Zazwyczaj jednak osoba chora nie dopuszcza do siebie myśli, że jest chora. Jeśli zachowujemy się zbyt emocjonalnie, możemy posiadać cechy osobowości neurotycznej. Neurotyk to bowiem osoba o neurotycznych cechach charakteru, wrażliwa, nazbyt emocjonalna, pragnąca stałej uwagi i aprobaty.

Nerwica a bycie neurotykiem

Wyjaśnijmy podstawową kwestię: nie każdy neurotyk jest chory na nerwicę!

Nerwica to zaburzenie lękowe, którego głównym objawem jest odczuwanie lęku, emocji negatywnej, pojawiającej się bez realnego zagrożenia. Z uwagi na to, że jest zaburzeniem psychicznym, wymaga specjalistycznego leczenia, w tym psychoterapii.

Neurotyk z kolei to osoba, której życiem kieruje lęk. Określeniem tym nazywa się osoby chorujące na nerwicę ale i takie, które posiadają pewne cechy osobowości neurotycznej, w tym podwyższony poziom neurotyzmu. Neurotyzm z kolei to jedna z cech osobowości, odznaczająca się wysokim poczuciem lęku i niepokoju.

Każdy z nas odznacza się pewnym poziomem neurotyzmu. Dopiero jednak, gdy jego poziom jest za wysoki, zaczyna on dezorganizować nasze życie. Sprawiać, że stajemy się neurotykami.

Jak zachowuje się neurotyk?

Jak zachowuje się neurotyk? Jest człowiekiem reagującym bardzo emocjonalnie, jest drażliwy, jego nastroje są chwiejne, stale się czymś zamartwia, mimo iż nie ma ku temu logicznych przesłanek. Neurotycy bywają impulsywni, łatwo się denerwują. Co może wyprowadzić neurotyka z równowagi? Praktycznie wszystko: zła pogoda, zgubienie czegoś, korek na drodze, nieodbieranie telefonu przez osobę, do której dzwoni…

A jaki jest neurotyk w związku? To bycie jak gdyby z kilkoma osobami na raz. Neurotyk jest istotą, łączącą w sobie skrajności: z jednej strony pragnie uczucia, miłości, akceptacji, uwagi i silnie o nią zabiega. Z drugiej strony reaguje nadmiernym lękiem na próby odrzucenia, nawet te wyimaginowane, łatwo wpada w złość, jest drażliwy, impulsywny, stawia parterowi wysokie wymagania, zdarza mu się stosować szantaż emocjonalny. Ponadto, neurotyk ma skłonność do melancholii, to nastrojów depresyjnych, wpadania w przygnębienie. Zwykle osoby o podwyższonym poziomie neurotyzmu chcą za wszelką cenę być idealne ale ich perfekcjonizmu bywa męczący. Porażki urastają w ich życiu do rangi dramatu.

Skąd bierze się neurotyzm?

Pojawia się pytanie: skąd bierze się neurotyzm? Dlaczego poziom tej cechy jest podwyższony u niektórych osób? Genezy neurotyzmu upatrywać można w dzieciństwie, relacjach w rodzinie pochodzenia oraz tym, co przeżyliśmy. Wyższy poziom neurotyzmu notuje się u osób, które doświadczyły przemocy fizycznej lub/i psychicznej, osób odrzuconych przez rodziców, wychowywanych w rodzinach patologicznych czy niepełnych. Ludzie tacy pragną akceptacji i uczucia drugiej osoby, ponieważ nie zaznały tego w dzieciństwie. Pragną, by ktoś je kochał, opiekował się nimi ale jednocześnie nie potrafią stworzyć zdrowych relacji interpersonalnych, gdyż nie posiadają prawidłowego ich wzorca. Bak akceptacji w dzieciństwie powoduje późniejszy brak pewności siebie, nieśmiałość oraz dążenie do perfekcji.

Historia Aldony, lat 42.
"Mam na imię Aldona, pracuję w księgowości, mam męża i dwójkę dzieci. Mąż jest dobrym, rozsądnym człowiekiem, synowie są dorośli i samodzielni i nie ma z nimi większych problemów. W ogóle mogę powiedzieć, że nie mam w życiu większych zmartwień. Niestety… on towarzyszy mi cały czas. Lęk. Podstępny lęk, że coś się stanie, coś się nie uda, coś złego się wydarzy, że coś zrobię źle… W domu czuję się jak w twierdzy, boję się nowości, łatwo wyprowadzić mnie z równowagi ale miewam też napady melancholii i smutku… Czasem sama nie potrafię ze sobą wytrzymać i zastanawiam się, jak mój mąż to robi… Skąd to się wzięło? Nie wiem, było ze mną cały czas. Dziś wiem, że to przez moje dzieciństwo. Ojciec był alkoholikiem, nie żyje od wielu lat ale wciąż pamiętam te awantury późną nocą i płaczącą za ścianą matkę, która opiekowała się mną i pięciorgiem moich młodszych siostrzyczek, dziś dorosłych ale nie mniej poranionych przez życie kobiet. Dziś wiem, że jestem neurotyczką, regularnie odwiedzam mojego psychologa, rozmawiam z nim na temat moich emocji i tego, co mnie martwi. Pocieszam się, że kiedyś… pewnego pięknego dnia będę potrafiła otworzyć szeroko okno i powiedzieć: już się nie boję!"

Jak żyć z neurotykiem?

Nie ukrywajmy: życie z neurotykiem nie jest łatwe, jak wynika z powyższej historii. Musimy być przygotowani na zmiany nastrojów, w tym przechodzenie ze stanu wzmożonego lęku w stan drażliwości, wręcz agresji. Czy więc da się z nim wytrzymać, a nawet… być z nim w związku? Owszem to możliwe, neurotycy zakładają rodziny, żyją w związkach, mają dzieci… Bycie z nimi wymaga jednak od partnerów szczerej i prawdziwej miłości, cierpliwości i wiele ciepła, jakie okazują swojej drugiej połówce. Pamiętajmy, że w wielu sytuacjach pomocne mogą okazać się spotkania ze specjalistą, w tym z psychologiem. Może on pomóc dociec, jakie są przyczyny cech osobowości neurotycznej oraz zaproponuje metody radzenia sobie z emocjami.