Chorobliwa (obsesyjna) zazdrość w związku

Chorobliwa zazdrość bywa problemem w wielu współczesnych związkach. Niekorzystnie odbija się na samej relacji partnerskiej, osłabia więzi, sprawia, że między zakochanymi narasta złość, frustracja, pojawia się wiele innych, negatywnych emocji. Bywa, że staje się powodem rozpadu związku… Skąd bierze się obsesyjna, chorobliwa zazdrość, jak się objawia i jak można sobie z nią radzić?

W życiu towarzyszy nam wiele emocji, zarówno pozytywnych, jak i negatywnych. Dotyczą one zarówno nas samych, naszych bliskich, tego, co robimy, co planujemy… Czujemy radość, złość, smutek, strach. Pojawiają się także emocje złożone, w tym wstyd, poczucie winy czy… zazdrość. Bywa uznawana za emocję trudną, czasem niszczącą… Skąd bierze się ona bierze? Zwykle pojawia się wtedy, gdy ktoś ma więcej niż my, więcej potrafi, ma lepsze plany. Wtedy zaczynamy czuć złość z racji tego, że ktoś ma lepiej od nas i pragniemy mieć to, co on. Zazdrość jest emocją mieszaną, zbiorem wielu innych emocji, w tym właśnie złości ale i smutku, frustracji.

Bardzo często zazdrość pojawia się w nieco innej formie: w relacji z drugą osobą. Czujemy ją, gdy myślimy o niej, o bliskiej osobie, w tym ukochanej, zwłaszcza, gdy pojawia się ktoś, kogo uważamy za zagrożenie w relacji. Z tą tytułową emocją złożoną mamy do czynienia najczęściej w związkach romantycznych. Czasami jest realna, np. gdy ktoś wyraźnie flirtuje z nasza drugą połową, ale w niektórych przypadkach pojawia się ona bez wyraźnego powodu, bywa nawet nazbyt silna, niszcząca dla związku. Mamy wtedy do czynienia z tą obsesyjną, która jest pewnym stanem patologicznym w psychologii i psychiatrii.

Skąd bierze się chorobliwa zazdrość w związku?

Skąd bierze się ona w związku? Zwykle pojawia się, gdy zaczyna zależeć nam na drugiej osobie, gdy obawiamy się, że ktoś trzeci wejdzie w naszą relację. Do głosu dochodzą oczywiście czynniki osobowościowe, w tym:

• niska pewność siebie,
• problemy z samooceną,
• skłonność do odczuwania niepokoju, przeżywania lęku,
• obawa przed odrzuceniem.

Nie bez znaczenia są czynniki środowiskowe, w tym rywalizowanie w rodzeństwem, wychowywanie przez zbyt surowych rodziców czy odrzucenie emocjonalne.

Niestety, bardzo często chorobliwa zazdrość jest nie przyczyną, a objawem innego schorzenia, najczęściej zaburzenia psychicznego. Taka silna emocja w stosunku do partnera, połączona z podejrzliwością, może pojawić się w schizofrenii, choroby afektywnej dwubiegunowej oraz zaburzeń osobowości, w tym osobowości paranoicznej czy osobowości typu borderline. W tych zaburzeniach zazdrość jest wynikiem nieprawidłowego wzorca funkcjonowania, wynika z zaburzeń na tle psychicznym, może łączyć się z czynami agresywnymi oraz urojeniami.

Zazdrosna kobieta i mężczyzna - porównanie

Nie da się ukryć, że nieco inaczej zachowuje się kobieta i mężczyzna. Kobieta najbardziej obawia się emocjonalnej zdrady, tego, że jakaś inna kobieta zawładnie sercem jej ukochanego. Najstraszniejsza będzie dla niej utrata stałości i poczucia bezpieczeństwa, jakie daje jej związek. Znajduje to wyjaśnienie w teoriach ewolucji, ponieważ to właśnie kobiety zajmowały się tworzeniem bezpiecznego schronienia dla swoich dzieci, którego synonimem jest dziś pełna rodzina: z jej głową w osobie męża lub partnera. Kobieta chce być w jego oczach zawsze najważniejsza, adoracyjna, piękna i seksowna. Gdy na horyzoncie pojawia się konkurencja, a jej ukochany reaguje na jej wdzięki… pojawia się zazdrość. W przypadku pań zwykle do głosu dochodzi niższe poczucie własnej wartości, w tym kompleksy, np. na punkcie swojej wagi. Gdy ukochany spojrzy na szczuplejszą dziewczynę, kobieta zaczyna myśleć: "Ona mu się podoba, bo jest szczupła, nie to, co ja…". Takie sytuacje negatywnie wpływają na zaufanie wobec partnera oraz samoocenę danej kobiety.

W przypadku mężczyzn wszystko wygląda nieco inaczej. Oni z kolei najbardziej obawiają się zdrady fizycznej, tego, że ich kobieta doświadczy zbliżenia z innym mężczyzną i być może urodzi mu dziecko. I znów cofamy się do teorii ewolucji: mężczyzna chce być przekonany, że to on jest głową rodziny, jest partnerem i ojcem. Mężczyzna przekonany, że ukochana go zdradza czuje się nieatrakcyjny, oszukany, wzmaga to w nim lęk, gniew, poczucie niesprawiedliwości.

Jak objawia się chorobliwa zazdrość?

Symptomy tego, że żyjemy z obsesyjnym zazdrośnikiem mogą być bardzo różne. Zwykle wszystko zaczyna się od przekonania, że bliska osoba nas zdradza. Gdy partner zaczyna pytać stale o to, czy jeszcze go kochamy, mówić o tym, że na pewno ktoś inny nam się podoba, mówi wiele o zdradzie, potencjalnych kochankach zaczynamy czuć się nieswojo, zwłaszcza, gdy nie mamy nic do ukrycia. Mimo braku realnych podstaw do podejrzewania nas o zdradę, partner zaczyna posuwać się dalej: stale nas kontroluje, jest natarczywy, podejrzewa nas o niewierność w wielu sytuacjach, np. gdy rozmawiamy ze znajomym z pracy, spotkaną na ulicy koleżanką ze szkoły. Pojawiać się mogą aluzje, również w towarzystwie, co może wprawiać nas w zakłopotanie. Następnie wszystko zaczyna komplikować się jeszcze bardziej: chorobliwie zazdrosny partner może zacząć nas notorycznie sprawdzać:

• nasz telefon komórkowy,
• konta na portalach społecznościowych,
• dane w komputerze…
• wszystkie te miejsca, gdzie moglibyśmy zostawić ślad zdrady.

Ponadto, może posunąć się do śledzenia czy nawet napadu agresji w stosunku do osoby, którą uważa za naszego potencjalnego kochanka/kę. Taka sytuacja może przerodzić się w obsesję: partner chce cały czas nas kontrolować, ograniczać naszą wolność, np. zabraniając wyjść bez niego. Może starać się izolować nas od rodziny i znajomych, stosować wiele form manipulacji, w tym szantaż emocjonalny.

Czy to chorobliwa zazdrość? - Test

Czytając te słowa masz wrażenie, że dotyczą one Twojego związku? Czujesz, że ukochaną osobą targają negatywne emocje, co przekłada się negatywnie na Waszą relację? Poniżej krótki test, który pozwoli Ci uporządkować te informacje.

• Ukochana osoba jest o mnie bardzo zazdrosna od jakiegoś czasu lub początku związku;
• Manifestuje zazdrość praktycznie na każdym kroku, nawet, gdy nie ma ku niej przesłanek;
• Im bardziej zaprzeczam jej słowom, tym bardziej ona staje się podejrzliwa;
• Ukochana osoba nie wierzy w to, co mówię, zawsze uważa, że ją oszukuję;
• Ukochana osoba wypytuje mnie dokładnie gdzie i z kim jestem, gdy się spóźnię jest bardzo zła i podejrzliwa;
• Zdarza się, że ukochana osoba mnie śledzi;
• Zdarza się, że sprawdza mój telefon, konto na portalu społecznościowym;
• Zdarzył się incydent zazdrości wobec niewinnej osoby postronnej, podczas którego ukochana osoba użyła agresji słownej lub/i fizycznej wobec niej lub mnie;
• Bliska osoba stosuje wobec mnie szantaż emocjonalny - zdarzyło się to przynajmniej kilka razy;
• Czuję się winna/y mimo, że nic złego nie robię.

Większość odpowiedzi pasuje? Niestety, bardzo możliwe, że w Twoim związku występuje problem obsesyjnej zazdrości, co z pewnością nie wpływa pozytywnie na Waszą relację.
*Uwaga: test ma charakter poglądowy, nie zastąpi konsultacji specjalistycznej, w tym rozmowy z psychologiem.

Jak radzić sobie z chorobliwą (obsesyjną) zazdrością w związku?

Czy życie z taką osobą jest możliwe? Oczywiście, ale nie należy do najłatwiejszych. To bowiem życie pełne podejrzeń, usilnych prób kontrolowania nas czy nawet jawnego ograniczania wolności. Na wiele jesteśmy w stanie godzić się w imię uczucia i dobra związku, ale gdy przychodzi do ograniczania naszej swobody, pojawia się bunt, poczucie niesprawiedliwości i osądzania bez przyczyny. Pojawiają się kłótnie, a czasem chęć faktycznej zdrady, aby dać upust emocjom i zemścić się na bliskiej osobie za wszystkie podejrzenia i oskarżenia. W przypadku partnera chorobliwie zazdrosnego bardzo istotne jest prowadzenie spokojnych rozmów z ukochaną osobą, których celem powinno być skłonienie jej do skorzystania z profesjonalnej pomocy terapeutycznej.

Terapia chorobliwej zazdrości - czy jest możliwa?

Czy można poddać osobę obsesyjnie zazdrosną terapii? Owszem, jest to nawet wskazane. Niestety, zwykle taki człowiek nie widzi nieprawidłowości w swoim zachowaniu i nie chce skorzystać ze specjalistycznej pomocy. Jeśli jednak uda mu się uświadomić problem i podejmie się leczenia, obejmuje ono terapię psychologiczną, nakierowaną na pracę nad emocjami, myślami i zachowaniami. Wiele czasu poświęca się na pracę nad samooceną, w tym istniejącymi kompleksami.

Chorobliwa zazdrość a związek toksyczny

Związek z chorobliwie zazdrosnym partnerem jest jednym z przypadków relacji toksycznej, podobnie jak bycie z osobą przemocową. W takim związku trudno się spełniać i realizować swoje pragnienia, ponieważ z drugiej strony spotykamy się z ciągłymi oskarżeniami, podejrzeniami, sprawdzaniem oraz aluzjami, dotyczącymi zdrady, co negatywnie odbija się i na naszej samoocenie. W wielu przypadkach więc jeśli taka osoba zdecyduje się na udział w terapii, korzystna mogłaby być ona i dla nas, zwłaszcza w celu odbudowania poczucia własnej wartości i uwierzenia w to, że istnieje miłość wolna od takiego tytułowego uczucia.