Bajki dla niemowląt

Bajki to nieodłączny element życia każdego dziecka, pełnią one wiele funkcji: są edukacyjne, rozwijają proces myślenia, ćwiczą pamięć, koncentrację, uczą rozpoznawania, nazywania i okazywania emocji. Kiedy dziecko może po raz pierwszy zetknąć się z bajką? Praktycznie od urodzenia albo… jeszcze wcześniej. Jakie bajki proponować maluchom, aby były dla niego ciekawe i rozwojowe?

Bajki w ciąży - czy to ma sens?

Wiele kobiet czyta bajki swoim nienarodzonym jeszcze dzieciom. Czy to ma sens? Owszem, udowodniono bowiem, że dziecko w łonie matki bardzo szybko słyszy głosy dobiegające z zewnątrz oraz rozpoznaje głos matki. Warto więc poświęcać czas w ciąży na czytanie dla maluszka, nawet jeśli osobom postronnym wydaje się to bezcelowe.

Bajki dla niemowlaków

Noworodek to dziecko od urodzenia do ukończenia pierwszego miesiąca życia. To maluszek, który dopiero przystosowuje się do życia poza brzuszkiem mamy. Czy czytać i puszczać mu bajki? Oczywiście, kojący głos mamy, czytającej bajkę z pewnością ułatwi dziecku zaśniecie. Z kolei bajeczka puszczona z płyty będzie ciekawym, nowym doświadczeniem. Dla noworodka wybierajmy krótkie bajeczki, czytanie spokojnym głosem.

Jakie bajki proponowane są dla niemowlaków? Niemowlę to dziecko od drugiego do dwunastego miesiąca życia, czyli na etapie bardzo dynamicznego rozwoju, od dziecka leżącego przez obracające się, pełzające, raczkujące aż po malucha, który w okolicy pierwszych urodzin zaczyna stawiać swoje pierwsze kroczki. Jakie bajki wybierać? Przede wszystkim, adekwatne do okresu rozwojowego, na jakim znajduje się nasze dziecko.

2-3 miesiące
Dziecko głownie leży, leżąc na brzuszku podnosi głowę, gdy jest w tej pozycji kładź przed nim proste książki, najlepiej kontrastowe, opisuj to, co jest na obrazkach, wymyślaj proste bajeczki, możesz czytać dziecku normalne bajki gdy kładziesz je spać, pamiętaj jednak by były to bajki krótkie, maluch nie skupi jeszcze uwagi, możesz puścić dziecku bajeczki z płyty. Mogą to być również krótkie piosenki. Maluch na pewno będzie nimi zainteresowany.

4-5 miesięcy
Dziecko zaczyna coraz intensywniej ćwiczyć obroty z brzucha na plecy i odwrotnie. Chętnie leży na brzuszku i bada otaczający je świat. Podsuwaj mu ładnie wydane książki o prostej grafice (dziecko nie widzi jeszcze wszystkich kolorów!) oraz krótkimi opisami. Czytaj bajkę, gdy dziecko będzie oglądało obrazki. Pokazuj mu, co na nich jest, np. "Zobacz, tu jest kot Filemon, widzisz? Tu ma pyszczek, łapki, a tutaj jest myszka, one je serek" - uzupełniaj czytane bajki o takie wyjaśnienia, dziecko jeszcze nie rozumie tych słów, ale bardzo szybko je zapamiętuje, co zaprocentuje w przyszłości. To doskonały czas na pierwsze miękkie książeczki, np. kąpielowe i również materiałowe: piszczące, szeleszczące, z grzechotką i innymi elementami aktywizującymi. Pokazuj dziecku, gdzie nacisnąć, aby wydobyć dźwięk z książeczki, jak potrząsnąć nią, aby zaczęła szeleścić, daj ją dziecku do rączki. Spróbuj puszczać dziecku krótkie bajeczki z płyty lub w telewizji - kilka minut, nie dłużej. Zobacz, czy się nimi interesuje. Włączaj mu te same bajki przez pewien okres. Powinno po pewnym czasie zacząć je rozpoznawać oraz reagować na nie z zadowoleniem.

6-7 miesięcy
Maluch opanował już obroty, podejmuje próby siadania oraz pełzania. Jego rączki są już na tyle sprawne, ze próbuje samodzielnie łapać i manipulować zabawkami, w tym książeczkami. To również czas na miękkie książeczki sensoryczne, które dziecko z pewnością pokocha: z elementami do ciągnięcia, dotykania (np. różne faktury, wystające elementy), grzechotkami itp. Teraz maluch może już sam je odkrywać, podczas gdy wcześniej jedynie patrzył, jak robi to rodzic. Półroczne dziecko może już z powodzeniem dostać książeczkę sensoryczną z ruchomymi elementami ale i różnymi fakturami, np. formami silikonowymi czy imitacjami, np. futerka kotka. Dotykanie takich elementów jest dla dziecka bardzo odkrywcze ale i staje się doskonałym treningiem dla małych paluszków. Na tym etapie bajki również powinny być krótkie, np. w formie rymowanek. Rytmiczne teksty okażą się dla dziecka ciekawe, zwłaszcza, że w tym wieku maluch szybko zapamiętuje usłyszane słowa. Półrocznemu dziecku możesz puścić krótką bajkę w telewizji, najlepiej, gdyby lektor miał przyjemny, kobiecy głos.

8-9 miesięcy
Dziecko zwykle w tym czasie już samodzielnie siedzi i porusza się: pełza lub raczkuje. Może też podejmować próby samodzielnego stania. Jakie bajki w tym czasie? Z uwagi na to, że maluszek chętnie naśladuje to, co widzi i słyszy, sięgajcie po książeczki dźwiękonaśladowcze lub naśladuj odgłosy w przypadku zwykłych bajek, np. "W domku zamieszkał kotek, kotek robi miau miau" lub "Wjechał pociąg i zrobił puf puf", zachęcaj dziecko do powtarzania tych dźwięków, to doskonale wpływa na rozwój mowy. Czytajcie krótkie bajeczki, w których dużo się dzieje, odpowiednio moduluj głos i pokazuj dziecku na obrazkach to, o czym czytasz. Maluch z pewnością zainteresuje się już bajkami na ekranie, wybierz mu 1-2 bajeczki dziennie, oglądajcie je wspólnie. Uwaga! Postaraj się, aby bajki nie były oglądane w trakcie posiłku (dziecko nie jest wtedy świadome tego, że je) oraz przed pójściem spać (bajki mogą malucha niepotrzebnie pobudzić). Możesz nagrać kilka bajeczek na pendrive lub telefon i odtworzyć w samochodzie (np. przy pomocy radia z portem USB) - to doskonała opcja na dłuższą podróż z dzieckiem.

10-11-12 miesięcy
Maluch jest już coraz bardziej samodzielny. Z chęcią posłucha czytanej przez Ciebie bajeczki ale i obejrzy książeczkę, poszuka czegoś na obrazku, np. dzidzi, kotka czy pieska. Wybieraj dla dziecka proste bajki o tym, co zna, np. o dzieciach, zwierzętach. Niech akcja będzie ciekawa, dynamiczna, ale fabuła niezbyt skomplikowana. Dziecko nie jest w stanie jeszcze zrozumieć wszystkich wyrażeń, tłumacz mu, co dzieje się w bajce, np. "Tomek pożegnał się, widzisz, Tomek zrobił jej - papa" - niech dziecko pokaże Ci to gestem. Włączaj dziecku wybrane przez Ciebie bajki w telewizji lub poszukaj czegoś w internecie. Dobrym wyborem na tym etapie będą bajki edukacyjne, np. które uczą dzieci prostych piosenek, wierszyków czy określonych gestów np. papa, kosi-kosi, bicie brawo. Wyszukaj bajki, w których powtarzają się odgłosy zwierząt, niech dziecko je naśladuje.

Gdzie szukać bajek dla niemowlaka?

Już od najmłodszych lat zadbaj o to, aby biblioteczka Twojego malucha sukcesywnie się powiększała o nowe, ciekawe pozycje. Śledź nowości rynkowe, pytaj znajomych, którzy maja starsze dzieci, jakie pozycje sprawdziły się u nich. Zakup po egzemplarzu z kilku rodzajów książek: w biblioteczce niemowlaka powinna znaleźć się miękka książeczka kąpielowa, miękka książeczka materiałowa z elementami sensorycznymi, książka harmonijka oraz prosta i twarda z grubymi kartkami do nauki samodzielnego przewracania. Możesz zakupić książkę z bajeczką ale również samymi obrazkami i każdego dnia wymyślać inną bajeczkę dla Twojego maluszka. Dodatkowo ćwiczysz również swoją kreatywność, a dziecko każdego dnia słucha innej, wyjątkowej opowieści.

Przeglądaj również propozycje telewizyjne, w tym na kanałach oferujących programy typowo dla dzieci. Jest ich wiele, warto przejrzeć, co proponują najmłodszym zajrzyj również do sieci, znajdziesz tam wiele ciekawych bajek, w tym bajki edukacyjne, bajki-zasypianki, bajki uspokajające, bajki śpiewane i wiele innych. Puść dziecku bajki swojego dzieciństwa, z pewnością zainteresuje się przygodami Misia Uszatka, Muminków, Reksia czy Bolka i Lolka. To proste bajki, ale opowiadane w ciekawy sposób: przykują uwagę malucha i zaciekawią go. A może nowości? Maluchy uwielbiają bajki proste, ale kolorowe i ciekawe. Z pewnością Twojego szkraba zaciekawią przygody królika Binga, zabawnej Świnki Peppy, Strażaka Sama czy króliczka Alilo z bajki wzorowanej na serii zabawek. Możesz czytać również bajki zaliczane do kręgu klasyki, np. baśnie Andersena, wiersze Tuwima czy Jana Brzechwy.

Wiesz już, jakie bajki wybierać, aby dopasować je do etapu rozwoju, na jakim znajduje się dziecko oraz gdzie ich szukać. Podsumujmy jednak i zbierzmy informacje o tym, jakie bajki wybierać dla niemowlaków. Dla malucha do ukończenia pierwszego roku życia najlepsze będą bajki, które:

• są krótkie, z ciekawą, dynamiczną akcją;
• mają interesujących bohaterów, np. inne dzieci, zwierzęta;
• są wzbogacone o piosenki, wierszyki, których dziecko może się uczyć;
• mają walor edukacyjny, ciekawy morał;
• są całkowicie pozbawione przemocy!