Zazdrość - jak ją w sobie zwalczyć?

Zacięta mina na wieść o czyimś sukcesie, obsesyjne obserwowanie partnera, który pozmawia z koleżanką, fałszywa życzliwość podczas gratulacji koledze awansu… tak objawia się zazdrość, emocja podstępna i mogąca zniszczyć przyjaźń, miłość, relacje rodzinne… Skąd bierze się zazdrość i jak ją w sobie zwalczyć?

Czym jest zazdrość i skąd się bierze?

Zazdrość jest emocją złożoną, obejmująca odczuwanie złości, frustracji, gniewu lub irytacji na skutek znalezienia się w potencjalnie gorszej sytuacji. Odczuwamy te emocje, gdy ktoś ma lepiej niż my (naprawdę lub jedynie w naszym odczuciu), zazdrościmy komuś czegoś, kogoś (np. że ktoś jest w związku, a my nie). Zazdrość może mieć również wydźwięk pozytywny, może stać się mobilizacją do działania, do zwiększonego wysiłku, do realizacji własnych planów i ambicji. Może również przyczynić się do zwiększonej konkurencji, np. między punktami usługowymi, każdy z nich będzie chciał być lepszy, będzie się rozwijał, aby przyciągnąć większą liczbę klientów niż punkt konkurencyjny.

Co może powodować zazdrość, kiedy jesteśmy zazdrośni?

Kiedy bywamy zazdrośni? Powodów jest wiele ale najczęściej odczuwamy zazdrość:

• o ukochaną osobę, np. gdy flirtuje z kimś innym;
• o byłego partnera ukochanej osoby: obawiamy się, że będzie chciała odnowić relację i nasz związek się rozpadnie;
• o rodzica, opiekuna: zazdrosne są w tym wypadku dzieci, np. gdy mama jest bardziej skupiona na młodszym rodzeństwie;
• gdy ktoś ma coś lepszego niż my: dom, samochód, pensję, wyjechał na ciekawsze wczasy, koleżanki mają lepsze ubrania, koledzy lepsze gadżety: zwykle w przypadku nastolatków, itp.;
• gdy ktoś spotyka się z kimś, a my nie;
• o pewne cechy charakteru, które ktoś posiada, a my nie;
• o osiągnięcia drugiej osoby, o jej sukcesy.

Jak objawia się zazdrość?

Wiemy już, skąd bierze się zazdrość, a jak może się objawiać? Jak możemy poznać, że ktoś jest zazdrosny? Skoro zazdrość wiąże się z uczuciem gniewu, frustracji, możemy zaobserwować przede wszystkim objawy takich emocji: zaciśnięte zęby, pięści, zmarszczone czoło. Osoba zazdrosna może być niemiła, poirytowana, może jawnie kpić z obiektu zazdrości, wyśmiewać go. Można również maskować uczucie zazdrości poprzez fałszywe uśmiechy i bycie miłym, choć tak naprawdę za tą "maską" kryje się mnóstwo negatywnych odczuć… Zazdrość może również być równoznaczna z objętością: osoba zazdrosna ignorować może koleżankę, która dostała awans, uznając, że to nie miało miejsca lub umniejszać jej dokonania, dołączać do komentarza kąśliwą uwagę: "Została kierowniczką? No i co takiego się stało… A nadal chodzi w starych spodniach", itp. I wreszcie zazdrość może wiązać się z agresją, zarówno słowną, jak i czynną.

Chorobliwa zazdrość: do czego może prowadzić?

Zazdrość bywa również określana mianem chorobliwej choć sama zazdrość chorobą nie jest, to jej nasilenie może być tak duże, że zazdrość utrudnia normalne funkcjonowanie. Chorobliwa zazdrość jest jednym z objawów choroby, zwanej zespołem Otella. To zaburzenie spowodowane upojeniem alkoholowym: osoba jest przeświadczona, że jest zdradzana przez ukochaną osobę, że wszyscy ją oszukują. Z chorobliwą zazdrością możemy jednak mieć do czynienia praktycznie na co dzień, np. w toksycznych związkach. Do czego może ona doprowadzić? Osobę zazdrosną (np. chorobliwie zazdrosną żonę) do depresji, nerwicy, a nawet próby samobójczej. Obiekt zazdrości (np. stłamszonego przez zazdrosną partnerkę męża) do napadów agresji, nerwicy, problemów emocjonalnych, upadku samooceny. Chorobliwa zazdrość wymaga specjalistycznego wsparcia, w tym terapii psychologicznej.

Jestem osobą zazdrosną, co z tym zrobić?

Czy jesteś osobą zazdrosną? Przeprowadź poniższy test i przekonaj się:

1. Gdy ktoś jest lepszy niż ja, czuję na niego złość.
2. Uważam, że inni mają więcej niż ja, czuję się czasem poszkodowana/y przez los.
3. Złości mnie, gdy komuś coś się udaje, a mnie nie.
4. Często porównuję się z innymi ludźmi pod względem wyglądu, charakteru, dokonań życiowych.
5. Złości mnie, gdy moja druga połowa flirtuje z innymi.
6. Czuję się gorsza/y, gdy komuś lepiej się powodzi niż mnie.
7. Gdy ktoś odnosi sukces gratuluję mu, ale zawsze nie czuję radości z czyjegoś powodzenia.

Na co najmniej 3 pytania odpowiedziałaś/eś "tak"? W takim razie masz tendencję do odczuwania zazdrości. Zastanów się, dlaczego tak jest, może masz niską samoocenę, nie jesteś sobą pewną swych zalet, bo ich nie znasz? A może chcesz być za wszelką cenę osobą perfekcyjną? Zweryfikuj źródła swojej zazdrości i postaraj się pozbyć ze swojego życia tego negatywnego odczucia. Jak to zrobić?

Jak walczyć z zazdrością? Skuteczne sposoby dla każdego

Poniżej kilka ciekawych porad, pozwalających na skuteczne zwalczanie w sobie zazdrości, która choć może być motywująca, to gdy jest zbyt silna, może zatruć najpiękniejszą relację, najcudowniejszy związek.

Żyj po swojemu, nie kopiuj i nie naśladuj
Inspiruj się ale…na tym koniec. Poza tym żyj po swojemu, nie naśladuj nikogo, nie kopiuj. Czerp pomysły ale do każdego z nich dodawaj coś od siebie. Ciesz się swoją indywidualnością, innością, wyjątkowością.

Unikaj porównań
Nie daj się wpędzić w kompleksy! Unikaj porównywania się z innymi, nie licytuj, kto ma lepiej: kto ma lepszy dom, samochód czyje dzieci mają lepsze oceny. Nie ucz najbliższych porównywania, opisuj każdego za pomocą jego indywidualnych cech, podkreślaj wyjątkowość, zauważaj w każdym - i również w sobie - coś dobrego, pięknego, niezwykłego.

Krytykuj siebie ale konstruktywnie
Nie bój się krytyki, krytykuj siebie ale pamiętaj, by robić to konstruktywnie, powiedz np.: "Źle mi poszło na tym teście ale to dlatego, że zbyt mało czasu oświeciłam/em na przeczytanie notatek, następnym razem przygotuję się lepiej".

Uwierz w siebie i poznaj swoje możliwości
Zrób listę swoich zalet i mocnych stron, poproś o pomoc bliskich. Dopisuj coraz to nowe zalety, umiejętności, zdolności. Ciesz się tym i buduj solidne i trwałe poczucie własnej wartości, którego nie zniszczy zazdrość.

Doceniaj to, co daje ci los i ciesz się z każdej chwili
Zastanów się, czy na pewno potrzebujesz takiego domu, jak Twoja koleżanka, czy uszczęśliwiły Cię nowy samochód którym jeździ Twój znajomy i czy Twoimi wakacjami marzeń jest zagraniczna wycieczka, na jaką wybierają się bogatsi krewni. Być może Twoje skromne mieszkanie, wysłużony ale sprawny samochód i wyjazd na urlop na Mazury dają Ci więcej radości, bo dzielisz te szczęśliwe chwile ze swoją rodziną? Ciesz się tym, co daje Ci los, każdy dzień traktuj jak wyjątkowy prezent od życia!