Ostracyzm a mobbing

Termin ostracyzmu kojarzy się nam ze starożytnymi sądami, kiedy to na skorupkach wydrapywano dane zdrajców i na tej postawie zakazywano ich na wygnanie lub inna karę. Niestety, dziś pojęcie to jest nadal żywe ale w nieco zmienionej formie.

Ostracyzm - był znany kiedyś, a czym jest dzisiaj?

W starożytności ostracyzm oznaczał rodzaj sądu w Grecji, kiedy to na skorupkach drapano imiona osób, które skazywano na wygnanie za karę. Współcześnie z ostracyzmem mamy do czynienia w relacjach społecznych, a dokładniej w przypadku, kiedy ktoś zostaje wykluczony z grupy bez specjalnej przyczyny. Dotyczy to zarówno grupy towarzyskiej, jak i zawodowej, w tym zespołu w pracy.

Jak objawia się ostracyzm?

Jego istotą jest obojętność. Osoba, będąca "kozłem ofiarnym" jest pomijana: nie odpowiada się jej na powitanie, nie zaprasza na imprezy i spotkania, zapomina o jej urodzinach i innych, ważnych dniach. Nikt nie zaproponuje takiej osobie podwózki, nikt nie pożyczy jej pieniędzy, nie zapyta o zdanie. Gdy osoba skazana na społeczny ostracyzm zabiera głos albo ktoś jej przerywa albo nikt jej nie słucha. Brzmi okrutnie? I takie jest w istocie. Nie obywa się więc bez konsekwencji, oczywiście negatywnych.

Skutki ostracyzmu społecznego

Osoba poddana ostracyzmowi społecznemu doświadcza wielu negatywnych emocji z nim związanych. Pojawia się bezradność, smutek, apatia, osoba taka ma zaniżoną samoocenę, spada jej wydajność w działaniu, unika ona kontaktów społecznych, izoluje się. Skutkuje to pogorszonym samopoczuciem, a w efekcie załamaniem nerwowym, a nawet depresją.

Ostracyzm a mobbing

Ostracyzm nie jest tożsamy z mobbingiem, aczkolwiek ma z nim wiele wspólnego. Specjaliści zaliczają ostracyzm do jednej z form mobbingu bezpośredniego. Niestety, jest on o wiele bardziej nieprzyjemny i groźniejszy w skutkach, ponieważ obejmuje odrzucenie bez wyraźnego powodu, objawiające się w wielu sytuacjach i wpływające na wiele sfer naszego życia. Mobbing zwykle ma konkretne podłoże, na przykład mężczyzna prześladuje kobietę, ponieważ mu się podoba, a odrzuciła jego zaloty lub w firmie pracuje ktoś o innym kolorze skóry lub odmiennej orientacji seksualnej. W przypadku ostracyzmu jest inaczej, gdyż nie da się jednoznacznie określić jego podłoża. Przyczyna może być oczywiście prozaiczna, na przykład awans konkretnego pracownika lub jego znajomość z kimś z kadry kierowniczej, ale działania są wyjątkowo rozległe. Reszta pracowników lub konkretna ich grupa robi wszystko, aby uprzykrzyć danej osobie życie, niestety w sposób naprawdę okrutny, a mianowicie - poprzez wspomnianą już wcześniej - obojętność. Taka osoba pomijana jest podczas zapraszania na firmowe imprezy, milkną rozmowy, gdy chodzi do pomieszczenia, nie prosi się jej o zabranie głosu lub wręcz nie słucha, gdy mówi. Do czego prowadzić może długotrwale utrzymujący się ostracyzm? Skutki są podobne do typowego ostracyzmu społecznego: pojawia się bierność w działaniu, apatia, a w konsekwencji nawet wypalenie zawodowe.

Jak walczyć z ostracyzmem?

Walka z ostracyzmem powinna rozpoczynać się jak najwcześniej, aby uniknąć jego negatywnych konsekwencji. Mów o tym, że źle się czujesz w pewnej grupie, ze czujesz się ignorowany, pomijamy, że boi Cię ich obojętność. Szukaj pomocy u specjalistów, w tym psychologa. Widzisz, że ktoś jest wyraźnie wyobcowany nie ze swojej winy? Staraj się mu pomóc, wpłyń na zachowanie grupy, rozmawiaj, udzielaj wsparcia. Tylko w ten sposób możemy przeciwdziałać negatywnemu zjawisku ostracyzmu występującego współcześnie i dbać o prawidłowe relacje międzyludzkie w naszym społeczeństwie.