Cynizm dawniej i dziś. Kim jest cynik? Przykłady

CynikCynizm jest postawą, której zwolennicy nie uznają norm i zasad społecznych, panujących w danej grupie społecznej. Cynik nie podporządkowuje się żadnym normom, jest człowiekiem niewierzącym w ludzi, uważa, że każdy działa jedynie dla własnego interesu, nie ma dla niego empatii, altruizmu oraz bezinteresowności. Skąd bierze się cynizm i po czym dziś rozpoznać cynika?

Cynizm dawniej i dziś

Cynizm dawniej - starożytne rozumienie cynizmu
Cynizm był starożytną filozofią, stworzoną przez Diogenesa z Synopy. Według starożytnych cyników kluczem do szczęścia było wyzbycie się wszelkich dóbr materialnych ale i odrzucenie wszelkich norm i zasad. W ten sposób dążono do wolności, która miała dać spełnienie i szczęście. Cynicy uważali, że istnieje tylko to, co możemy odebrać za pomocą zmysłów.

Cynizm dzisiaj - rozumienie pojęcia
Dzisiaj żaden cynik nie oddaje swojego majątku aby wyzbyć się dóbr materialnych, pozostało jednak rozumienie cynizmu jako odrzucenie panujących norm i wartości. Cynicy chcą żyć według własnych zasad, krytykując te, które ktoś im narzuca. Są bardzo podejrzliwi, uważają, że ludzie nie mają czystych intencji. Cynicy nie są lubiani, uważani są bowiem za ludzi niemiłych, aroganckich, zbuntowanych. Cynizm bardzo często bywa mylony z hipokryzją. Hipokryta to osoba, która jest dwulicowa, twierdzi, ze przestrzega zasad moralnych, a tego nie lubi lub odwrotnie: uważa się za cynika, a tak naprawdę respektuje narzucone mu wszystkie normy i zasady. Hipokryta zazwyczaj udaje, aby osiągnąć własne korzyści, podobnie jak cynik może stosować techniki manipulacyjne i bywa egoistą.

Przyczyny postawy cynicznej

Skąd bierze się postawa cyniczna? Skąd biorą się cynicy? Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie, cynizm może mieć bardzo złożoną genezę. Z jednej strony za cyniczne podejście do życia mogą odpowiadać przykre doświadczenia z przeszłości. Gdy cynik został przez kogoś zraniony, mógł przestać wierzyć w ludzi i w ich dobro, mógł stać się rozgoryczony poprzez wieloletnie życie w pojedynkę. Cynizm może być również wynikiem wychowania, np. przez rodziców cyników lub zbyt surowych, którzy narzucali dziecku swoją wolę i wiele zasad. Gdy dziecko dorosło, zaczyna buntować się przeciwko wszelkim zasadom, manifestując w ten sposób swoją wolność.

Kim jest i jak zachowuje się cynik?

Po czym poznać, że dana osoba może być cynikiem? Jakie zachowania mogą ją zdradzać? Naszą uwagę powinno zwrócić to, że:

  • Osoba nie uznaje żadnych norm, odrzuca zasady i nigdy nie robi tego, co powinna;
  • Niechętnie wykonuje swoje obowiązki lub w ogóle tego nie robi;
  • Ma do wszystkiego i wszystkich lekceważący stosunek;
  • Wydaje się być arogancka, w kontakcie jest niemiła, mało sympatyczna, opryskliwa;
  • Wydaje się nam być zbuntowana,
  • Zdarza się jej bezczelnie odpowiadać na czyjeś zapytanie, może świadomie stosować techniki manipulacyjne w kontakcie z drugiej człowiekiem;
  • Źle nosi krytykę, ale sama chętnie i często krytykuje innych;
  • Brakuje jej empatii, nie liczy się dla niej drugi człowiek;
  • Cynik bywa egoistą i narcyzem;
  • Nie wierzy w bezinteresowność, uważa, że wszystko to, co robimy, robimy tylko dla siebie;
  • Nie przyzna się, że potrzebuje pomocy, odrzuca ją i dalej trwa przy swoim.

Przykład cynizmu, cynika

Wielu wielbicieli telewizyjnego serialu "dr House" z zapałem śledziło losy przystojnego, acz gburowatego lekarza, nazwiskiem Gregory House. Genialny diagnosta jawił się jako człowiek niedostępny, chłodny, czasami wręcz bezczelny. Potrafił uleczyć każdego pacjenta ale i niejednego doprowadzić do łez swoją bezwzględną wręcz szczerością. Lekarz był samotnikiem, przyjaźnił się jedynie z kolega po fachu, onkologiem. Preferował jednak własne towarzystwo, odrzucał zainteresowane nim kobiety, skupiając się na pracy, która była jego pasją i całym życiem. Po zawale mięśnia udowego na stałe zażywał silny lek przeciwbólowy, mimo to zmagał się z chronicznym bólem, co dodatkowo potęgowało jego cynizm: bywał opryskliwy, niesympatyczny, brakowało mu empatii w podejściu do pacjentów, zarzucano mu, że traktuje ich jedynie jako przypadki medyczne. Jaki portret cynika wyłania się z opisu serialowej postaci? Dla jednych jest to niezwykle zdolny lekarz, który swoim cynizmem broni dostępu do swojego geniuszu, poświecą się pracy, ratuje ludzi i nie ma czasu na bycie miłym. Dla innych cierpiący człowiek któremu każdego dnia towarzyszysz ból, który musi zmagać się z własnymi lękami i cierpieniem, dodatkowo każdego dnia leczy ludzi, których doskonale rozumie: on także cierpi. Dla jeszcze innych cynizm bohatera wynikać może z jego samotności, z jednej strony odrzuca bliskie osoby, ale z drugiej pragnie być kochany i akceptowany.

Jeśli spotkamy na swojej drodze cynika, warto zastanowić się, dlaczego taki jest, co lub kto skłoniło go do przyjęcia takiej postawy. Zgodnie ze słowami Jacka Piekary: "W każdym, nawet najbardziej cynicznym człowieku jest chęć przeżycia czegoś czystego i wzniosłego. Wielkiej miłości pełnej wielkich słów".

Agata Balcer - psycholożka, dziennikarka, blogerka, żona i mama, autorka artykułów na portale kobiece. Lubię poznawać świat, ludzkie historie, pisać i dzielić się wiedzą z innymi.

Komentarze

Adamant
Cyników jest dzisiaj wielu. To sam sposób sprawowania władzy nad ludźmi generuje postawy cyniczne. Nie wszystkie cechy muszą występować z podobną intensywnością. Cynik może być nawet altruistą lub społecznikiem ale wyłącznie w imię jakby wyższej społecznie sprawy. Wielu cyników to często skrajni mizantropi. Bywają bardzo skuteczni w zawodach wymagających wiedzy. Bywają tez sympatyczni dla otoczenia, które nie domyśla się ich prawdziwych nastrojów i uczuć.